Zostałeś hufcowym?

Zostałeś hufcowym? I co dalej?  Masz plan pracy hufca? Jeżeli nie postaram się Ci pomóc.

Pierwszą i najważniejszą rzeczą jest ogarnięcie „stanu posiadania”. Pewnie znasz wszystkie drużyny w hufcu i większość ich „sekretów” ale nie ma to jak przyjrzeć się z bliska. Jeżeli zostałeś hufcowym niedużego hufca do 6 drużyn nie zajmie ci to dużo czasu ale jeżeli zostałeś hufcowym większego hufca powyżej 8 drużyn czeka cię trochę roboty. Ale jak napisałem warto to zrobić. Zapytasz Dlaczego?

- Poznasz kondycję drużyn i ich kadry. Ocenisz czego potrzebują one jak i ich funkcyjni.

- Zobaczysz co im dolega, lub miło się rozczarujesz ich ogarnięciem – oby takich jednostkek było jak najwięcej w twoim hufcu bo one będą mogły Ci bardzo pomóc w pracy jaką zaplanujesz.

- Dzięki temu ocenisz czego tak naprawdę potrzebuje Twój hufiec, a co w tym najważniejsze, staniesz oko w oko z ogromem pracy jaki przed Tobą stoi.

1.       Praca Harcerska

Na co powinieneś zwracać uwagę w swoim przeglądzie „stanu posiadania”

- kondycja drużyny, na samym początku kondycja pionu jej zarządzania – drużynowy

– czy jest to stary wyga, który prowadzi drużynę kolejny rok i drużyna rozwija się i idzie do przodu, podpatrz jaki jest jego styl prowadzenia drużyny, być może warto wartościowe pomysły utrwalić zapisać i próbować wprowadzać w innych drużynach hufca.

- Może jest to chłopak który co dopiero nabiera wiatru w żagle i prowadzi drużynę drugi rok. Być może potrzebuje mentora który będzie mu pomagał i utwierdzał w słuszności decyzji.

- A może jest to chłopak który co dopiero przejął drużynę i jest na początku swojej drogi. Ten na pewno potrzebuje mentora który będzie go wprowadzał w arkana sztuki prowadzenia drużyny.

Opisałem tutaj tylko trzy proste typy drużynowego z jakim możesz się spotkać. Ale z doświadczenia wiem, że może ich być przynajmniej o kilka więcej. Jeden wniosek jaki  wyciągnąłem z moich doświadczeń. Musisz koniecznie umieścić w swoim planie pracy jakąś formę  kształceniową dla swoich drużynowych. Może ona przyjmować różne kształty może to być biwak, wspólny wyjazd lub inna aktywność. Ważne jest abyś zadbał dla nich o świeży  dostęp do myśli wychowawczej i samokształceniowej. Abyś dał im zastrzyk wiedzy i motywacji.  

Teraz na tapetę bierzemy przybocznych. Jeżeli nie masz czasu i ludzi (a może i chęci) to utaj następuje tzw. krótka piłka - ze względu na to, że w przyszłości zostaną drużynowymi wcielasz ich do systemu kształcenia drużynowych. Ale jeżeli jesteś ambitnym hufcowym możesz dla nich zrobić jakiś kolejny kurs lub jakkolwiek to nazwiemy. Pamiętaj nie sil się na coś co będzie przypominało kurs przed instruktorski  jak Agriclola czyEn Garde. Przede wszystkim musi to być kurs/warsztat konkretny, dający im gotowe narzędzia do ręki.  Można by powiedzieć kurs postaw. Pracę drużyny opieramy o system zastępowy więc dobrze by było abyś to utrwalił – nauczył ich podstaw które będą mogli utrwalać w drużynie pomagając zastępowym. Następnym tematem który można wziąć na tapetę to sprawa stopni i sprawności  harcerskich. Warto znaleźć taki element metodyczny który ich zahaczy i da im poczucie chęci dopełnienia. Aby z tym wrócili do pracy w drużynie. Musisz pamiętać również, że to również będzie jednym z elementów Twojego wyławiania kandydatów na przyszłych instruktorów.

Na koniec powinieneś gospodarskim okiem ogarnąć zastępowych bo tak naprawdę oni są „solą ziemi”. Od ich umiejętności zależy bardzo wiele. Tak więc warto się pokusić o turnieje zastępowych, które będą mobilizowały ich do pracy jaki i dawały im możliwość sprawdzenia się. Bardzo wielką rolę w pracy hufca zajmuje kurs zastępowych i tego elementu również nie powinno zabraknąć w Twoim planie pracy.  

Warto tu jeszcze nadmienić o wyławianiu ”talentów” na przyszłych funkcyjnych w drużynach. Trzeba bardzo wnikliwie przyglądać się środowisku aby wyłuskać potencjalnych kandydatów. Bo Twoją rolą jak hufcowego w 80% jest zarządzanie a w pozostałych 20% dowodzenie hufcem. A co za tym idzie przygotować hufiec do rozwoju. Dobrze by było aby na kurs przed instruktorski z Twojego hufca mógł pojechać nie tylko jeden lub dwóch ludzi ale abyś wystawił cały zastęp przybocznych. Jest to realny cel jaki możesz przed sobą postawić. Również musisz z dużym wyprzedzeniem zadbać o kadrę do gromad zuchowych. Warto wraz z drużynowymi wyławiać „talenty” do pracy z zuchami i dawać im możliwości do pracy w gromadach celem faktycznego określenia ich możliwości. Nigdy nie powinieneś  zadowolić się utrzymaniem stanu w jakim hufiec przejąłeś. Tak więc powinieneś zadbać o stworzenie planu rozwoju kadry instruktorskiej hufca. Warto przysiąść sobie fałd aby to zrobić. Jak powinien wyglądać taki plan? Oczywiście nie zrobię tego za Ciebie ale mogę podać ci podstawowe jego punkty które pozwolą Ci go rozwinąć.

1.       Obecny stan kadry instruktorskiej  i jej zagospodarowanie/ z dużą uwagą zwróconą na instruktorów którzy w przyszłości mogą zostać opiekunami prób przewodnikowskich,

2.       Ilu instruktorów potrzebuje Twój hufiec/ to powinno również w pewien sposób wynikać z założeń Twojego planu pracy hufca,

3.       Analiza kandydatów na przyszłych instruktorów/opracowanie planu parowania z opiekunami. Znając kandydatów możesz przydzielić im odpowiednich opiekunów,

4.       Plan rozwoju obecnie działających już instruktorów/w domyśle zdobywanie następnych stopni instruktorskich,

5.       Ustanowienie instruktora odpowiedzialnego za prowadzenie prób instruktorskich w hufcu. Dlatego, że warto trzymać rękę na pulsie.

Tak jak w każdym hufcu Tak i u Ciebie powinna znajdować się kapituła HO i HR. Ale powinieneś dążyć aby powstawały kapituły przy każdej drużynie harcerskiej, na pewno nie będą to od razu kapituły HO i HR ale z czasem jest nadzieja.. Jest to bardzo ważne narzędzie w Twoim ręku. Mam nadzieję, że zdajesz sobie sprawę z tego, że kwintesencją uwieńczenia drogi harcerskiej jest zdobycie HR. A Ty jako hufcowy musisz dołożyć jak najwięcej starań aby w Twoim hufcu tak się działo. Jeżeli jesteś HO musisz koniecznie otworzyć HR bo będzie to znakiem dla innych. Mam nadzieję, że rozumiesz podstawową zasadę przez którą my jako organizacji wychowujemy dzieci i młodzież. Robimy to przez osobisty przykład. Bardzo odpowiedzialnie powinieneś wybrać osobę która będzie przewodniczącym kapituły. Warto o to zadbać by zapewnić wzrost nowych HO i HR w Twoim hufcu.

Teraz dobrze by było abyś popatrzył na przekrój swojego hufca co masz a czego nie masz. Być może wszystkie drużyny Twojego hufca to drużyny harcerskie, a brakuje ci zuchów i wędrowników. Albo na odwrót w hufcu masz zuchy i wędrowników a brak ci harcerzy. Oczywiście przejaskrawiam abyś mógł złapać ideę. Warto zadbać o to aby w hufcu posiadać wszystkie trzy piony a jeszcze bardziej było by fajnie aby te piony działały prężnie. Ale nie wszędzie tak jest więc mniemam, że Ty również staniesz przed ciężkimi zadaniami budowy jakiegoś pionu który kuleje w Twoim hufcu. Na pewno możesz liczyć na wsparcie poszczególnych referatów w Chorągwi. Ale jak podpowiada mi doświadczenie to jeżeli masz liczyć na kogoś to lepiej licz na siebie. Dokładaj wszelkich starań aby posiadać wszystkie trzy piony. Zuchy muszą znaleźć się w Twoim środowisku. Pracuj nad tym wszystkimi możliwymi metodami, rozbudzaj świadomość u innych instruktorów. Walcz bo to się opłaca. Walcz również o wędrowników, jeżeli nie masz w hufcu drużyny staraj się aby przy każdej drużynie harcerskiej powstał patrol wędrowniczy. Jeżeli będziesz miał taki patrole możesz utworzyć drużynę wędrowniczą. Jeżeli nie masz dla nich drużynowego Ty sam możesz się nim stać, co stoi na przeszkodzie. Jeżeli tak by się stało masz wspaniałą możliwość do przeglądu większości „talentów” na funkcje instruktorskie swojego hufca. A co za tym będziesz miał możliwość oddziaływania na nie. Wędrownicy to specjalizacja, możesz zadbać o powstanie w hufcu sekcji specjalnościowych.

Ważną sprawą jest również aby Twój hufiec miał możliwość poznania się we wspólnym działaniu poszczególnych jednostek. Do tego celu służą wszelkiego rodzaju zloty, rajdy, śpiewanki itp. Imprezy. Zakładam, że w ciągu roku harcerskiego w hufcu powinny odbyć się przynajmniej dwie tego rodzaju aktywności. Jest to moim zdaniem liczba minimalna i dobrze działający hufiec może pokusić się o jej podwojenie albo jak mawia mój dobry znajomy harcmistrz zpieciokrotnienie.

Teraz na warsztat weźmiemy organ który będzie „na dobre i na złe” z Tobą. Czyli Rada Hufca. Wiadomo, że  do wyborów ruszałeś z grupą zaufanych ci instruktorów i pewnie z nimi ślęczałeś po nocach przygotowując swoją niesamowitą prezentację w Power Poincie, dzięki której zostałeś hufcowym.  Ale nie są to jedyni instruktorzy którzy są w hufcu. Tak więc przed Tobą wiele pracy aby przez swoje działania przekonać ich, że jesteś Tym którego hufiec potrzebował najbardziej. Z Moich  doświadczeń wynika, że systematycznie odbywane rady dają bardzo dobry efekt w zarządzaniu hufcem. Musisz przede wszystkim zadbać o to aby były one merytoryczne, aby odnosiły się do konkretnych problemów i aby je rozwiązywały.

Na prawie sam koniec zostawiłem wisienkę na torcie. Twoją współpracę z hufcem żeńskim bo mam taką nadzieję, że w Twoim rejonie działa takowy. Możesz ją rozwijać we wszystkich pionach od zuchów począwszy a na wędrownikach kończąc. Można powiedzieć, że jest to rzecz naturalna bo przecież ci wszyscy młodzi ludzie żyją w tym samym mieście, regionie. Zaczynając od zwykłych form pomocy przy organizacji jakiś wspólnych działań pomiędzy drużynami po organizację wspólnych obozów i rajdów. Jest rzeczą dla mnie naturalną – jeżeli jako hufiec organizujecie jakąś imprezę otwartą typu śpiewanki, rajd, kuźnica, zapraszacie harcerki. I myślę, że na odwrót one powinny zapraszać was. Chyba, że jesteście tak nie uprzejmi i rycerscy, że nie chcą was widzieć. Warto się pokusić o jedną ew. dwie imprezy wspólne dla obydwu hufców w roku harcerskim.

2.       Praca w sferze duchowej

Jako związek w swojej pracy opieramy się na wartościach chrześcijańskich. Tak więc ta sfera musi znaleźć swoje odzwierciedlenie w Twojej pracy z hufcem, aczkolwiek praca w tej sferze wymaga pewnej wrażliwości i wyrozumiałości. Ponieważ wzrost duchowy nie jest rzeczą która równie i równocześnie rozwija się w grupie ludzi. Wartością samą w sobie jest to aby hufiec posiadał swojego kapelana. Jeżeli go masz to jest wspaniale ale jeżeli nie to musisz rozpocząć starania na tej niwie. Tak jak w swoje pracy harcerskiej zwracasz baczną uwagę na instruktorów i funkcyjnych tak i w pracy nad rozwojem duchowym musisz to robić. Ponieważ oni będą solą ziemi w tej materii. Rekolekcje harcerskie dla Twojej kadry to jest cel jaki powinieneś postawić przed sobą przynajmniej raz do roku. Moja uwaga dla Ciebie – Twoja postawa chrześcijańska będzie tu największą zachętą dla ludzi którzy z Tobą pracują. Jako człowiek na świeczniku możesz ją wykorzystać i być świadectwem wiary dla nich.

3.       Praca z organami władzy samorządowej

Teraz trochę spraw mniej harcerskich aczkolwiek bardzo ważnych dla dobrego funkcjonowania Twojego hufca w miejscu w którym jesteś. Ważne jest abyś zapoznał się z władzami rejonu w jakim przyszło Ci pracować. Postaraj się umówić z prezydentem miasta, starostą, wójtem. Bądź rozpoznawalny przez to środowisko, na pewno nie raz będziesz potrzebował od nich pomocy. Ale i ty również będziesz mógł im nie raz pomóc. W większości miast i gmin są kalendarze uroczystości warto byś się z nimi zapoznał i wybrał te na których powinna pojawić się delegacja Twojego hufca. Powinieneś również śledzić tematy obrad rad miejskich lub gminnych. Jeżeli pojawia się tam temat harcerstwo koniecznie powinieneś a raczej musisz brać w nich udział.

Powinieneś poznać wszystkich proboszczów parafii gdzie działają Twoje drużyny lub gdzie mogłyby powstać. W wielu przypadka zyskasz cennych sojuszników którzy będą mogli Cię wesprzeć nie tylko duchowo. Pomagaj drużynowym w kontaktach. Często młody instruktor jest niepoważnie traktowany przez księży. A tak Twoja osoba pozwoli go uwierzytelnić w oczach kapłana jako osobę odpowiedzialną i odpowiednią.

Podobne działalna powinieneś podjąć w stosunku co do dyrektorów szkół. Pomóż drużynowym nawiązać z nimi dobre kontakty i ułatw współpracę np. jak potrzeba idź z drużynowym na rade szkoły, pomóż umieścić w planach wychowawczych szkół zapisy o współpracy z harcerstwem w kwestiach które są domena wspólnych zainteresowań (od kształtowania postaw patriotycznych, przez ekologię, służbę, itp., itd.

Ale jak to wszystko umieścić w palnie pracy hufca? Teraz więc może kilka słów jak to wszystko przenieść na papier. Czytając moje wskazówki pewnie zauważyłeś, że dotyczą one kilku sfer działania:

1.       Praca w sferze harcerskiej

2.       Praca w sferze duchowej

3.       Praca z organami władzy samorządowej

Oczywiście, że praca w sferze działań harcerskich będzie zajmowała większość twojego czasu i planu, moim zdaniem powinno to być od 75% do 85%. Ale jak wspomniałem wcześniej punkty 2 i 3 są równie ważne i jakby się przyjrzeć im z bliska to również stanowią pewien rodzaj pracy harcerskiej. Poniżej widzisz tabelkę którą chcę zaproponować Ci jako wstępne narzędzie do zaplanowania pracy hufca. Z pozoru może wydać Ci się ona banalna i podobna do wielu jakie wypełniałeś w swoim życiu. Ale pamiętaj w Twojej sytuacji każda idea, pomysł musi mieć swoje odniesienie na papierze. Myśl jest ulotna a informacja na papierze jest i nie zginie. Podzieliłem ją na  trzy zasadnicze części opisane zgodnie z podziałem. Myślę, że jest to dość przejrzyste. Chciałbym się tylko zatrzymać nad jedną kolumną „przewidywany wynik/cel do osiągnięcia”. Ja wypełniając tą rubrykę wpisałem najprostszą i najkrótszą formę. Natomiast TY możesz się na dłużej zatrzymać nad tym. Możesz potraktować to bardziej opisowo, ponieważ są to Twoje oczekiwania i cele jakie TY chcesz osiągnąć. Ponieważ z mojego punktu widzenia jest to najważniejsza kolumna w tej tabeli więc nie bój się pisać tam.  Oczywiście wypełnienie tej Tabeli i napisanie planu pracy to połowa sukcesu. Druga połowa to jego realizacja.

LP	Wydarzenie	Termin	Czas trwania/cykl	Forma	Przewidywany wynik/cel do osiągnięcia	Osoba odpowiedzialna/Prowadzący
PRACA HARCERSKA
1.        Praca z zastępowymi i kandydatami na zastępowych
1	Kurs zastępowych	01.10.2014 – 15.04.2015	4 do 5  spotkań	Zbiórka/ biwak	12 kursantów z patentem	Pwd. Jan Kowalski
2.	Turniej zastępowych	05.05.2015	1 spotkanie	Bieg harcerski	Wyłonienie najlepszego zastępowego	Pwd. Andrzej Malinowski
2.        Praca z przybocznymi
3.        Praca z drużynowymi
4.        Praca z instruktorami i kandydatami na instruktorów
5.        Kapituła stopni harcerskich
6.        Praca nad poszczególnymi pionami hufca zuchy/harcerze/wędrownicy
7.        Imprezy/Wydarzenia w Hufcu
8.        Współpraca z hufcem żeńskim
PRACA W SFERZE DUCHOWEJ
1.	Spotkanie z proboszczem	15.09.2014	spotkanie	rozmowa	Pozyskanie kapelana hufca	Ja
2.	Rekolekcje	15.03.2015	1 spotkanie	biwak	Utwierdzenie w wierze	HO Wojciech Krzeptowski
WSPÓŁPRACA Z ORGANAMI WŁADZY SAMORZĄDOWEJ
1	Spotkanie z burmistrzem	14.09.2014	Spotkanie	Rozmowa	Nawiązanie kontaktu z Ratuszem	Ja

Jak w wielu momentach naszego życia nadszedł  koniec. Pozdrawiam Cię i życzę Tobie samych sukcesów jakie osiągniesz ze swoim hufcem. Jeżeli będziesz miał jakieś szczegółowe pytanie nie bój się napisać do mnie maila wujekmariusz@wp.pl. Jeżeli będziesz miał również jakieś nowe pomysły którymi będziesz chciał się podzielić ze mną. Również czuj się swobodnie. Ponieważ pragnę rozwijać ten projekt i szlifować go aby służył pomocą innym.

phm Mariusz Dawidko HR „Wielebny”